De ambtenaar in 2015

Een jaaroverzicht

Hoe zag het afgelopen jaar eruit voor ambtenaren? Een ding is duidelijk: 2015 is het jaar van de cao en het loonakkoord… en alle discussies daaromheen.

Die discussies beginnen al meteen in januari over de 0,8 procent pensioencompensatie. Ambtenaren zitten op dat moment al vier jaar zonder cao en de druk op het kabinet om met een voorstel te komen neemt toe, ook vanuit de Tweede Kamer. In juli komt het kabinet met een voorstel waarin de 0,8 procent wordt meegenomen en waarin door een andere indexering van de pensioenen geld vrijkomt voor een loonsverhoging. Drie vakbonden ondertekenen het loonakkoord. Alleen de FNV blijft zich verzetten tegen deze ‘sigaar uit eigen doos’, maar zonder succes. De diverse acties van de politie zijn wel succesvol: zij krijgen in december een akkoord en een loonsverhoging.

Integriteit
Ook andere arbeidsrechtelijke thema’s kwamen uitgebreid aan bod, zoals bezuinigingen en ontslagen, flexibiliteit en inzetbaarheid en veiligheid op het werk. Het tweede grote thema van 2015 is echter de ‘normalisering’ van de arbeidsrechtelijke positie van ambtenaren. De Eerste Kamer heeft de behandeling en besluitvorming uiteindelijk verplaatst naar 2016. Hoe en wanneer deze plaatsvinden is vooralsnog onduidelijk.
Een onderwerp dat regelmatig terugkomt is integriteit. Het jaar begint met de onthullingen rond Ordina en eindigt met de crisis bij VenJ. In september komt het Bureau Integriteit Openbare Sector met zijn rapportage en publiceert de rijksoverheid een nieuwe gedragscode. Een betrouwbare overheid vraagt ambtenaren die staan voor waarden en kritisch zijn op gedrag. Politiegeweld komt dit jaar een aantal keer in de media. Begin dit jaar worden twee agenten strafrechtelijk vervolgd. Het roept vragen op over de aansprakelijkheid van (politie)ambtenaren bij de uitoefening van hun werk. Een wetsvoorstel om de aansprakelijkheid van overheden en ambtenaren te vergroten haalt het uiteindelijk niet. In 2015 waren ook weer diverse ambtenaren slachtoffer van geweld. In maart kwamen twee militairen om in Mali en in november werd een ambtenaar neergestoken in Enschede. Het creëren van veiligheid en vertrouwen (intern en extern) zijn randvoorwaardelijk voor een goed functionerende overheid.

Wat betekent het om ambtenaar te zijn anno nu?

Een ander terugkerend thema is ambtelijk vakmanschap. Zowel Binnen BeRijk, PM, Divosa als A+O Magazine besteden er in het afgelopen jaar aandacht aan. Het A+O fonds Gemeenten heeft een initiatief gestart waarbij ambtenaren elkaar kunnen interviewen over hun vakmanschap en ik heb er zelf enkele opiniestukken aan gewijd. De open overheid komt eveneens aan bod. De vraag: wat betekent het om ambtenaar te zijn anno nu? Ook dit thema zal in 2016 actueel blijven, aangezien de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voornemens is met een voorstel te komen voor een statuut waarin de kernwaarden van ambtenaren bij elkaar worden gebracht.

Platform O
In 2015 zijn meerdere onderzoeken en rapportages over ambtenaren gepubliceerd. BZK en UWV houden de aantallen ambtenaren in Nederland bij, de gemeentelijke personeelsmonitor en de bedrijfsvoeringsrapportage van het rijk komen uit, de Universiteit van Utrecht, BZK en de Verenigde Naties schrijven over de motivatie van ambtenaren en CBS en de Wereldbank over het vertrouwen in de overheid en ambtenaren.
Dat er veel te doen was voor en over ambtenaren in 2015 mag ondertussen duidelijk zijn. Daarnaast zijn er weer diverse evenementen en initiatieven opgezet: de Jongeambtenarendag, de Landmachtdagen, de Veteranendag, het Deell-festival, Night to 5, de GayPride en Serious Ambtenaar komen voorbij, alsook de #futour, bij #JANE15 en de #a20dag van het netwerk Ambtenaar 2.0. Daarnaast organiseert A+O fonds Gemeenten een zomerschool, is een nieuwe serie Omoocs gelanceerd en is een nieuw platform opgezet voor discussie over het openbaar bestuur: Platform O.
En dan zijn er nog de vele verkiezingen: Dagmar Winkelhorst wordt in januari gekozen tot Jonge Ambtenaar van het Jaar, Johan Berga is hulpverlener van het jaar, team Katwijk het beste politieteam, CBS de beste overheidsorganisatie, José Manshanden de beste overheidsmanager en Richard Baas de beste ambtenaar van 2015. De kroon op het jaar is echter de verkiezing van Jeugdbescherming Amsterdam tot beste overheidsorganisatie van Europa (EPSA Award). De andere winnaars hebben nog een uitdaging dus!

Dit jaaroverzicht is een bewerking van het jaaroverzicht op De Ambtenaar. Voor het volledige artikel, klik hier.

Vond je dit artikel interessant? Lees alle artikelen van: Davied van Berlo
Deel dit artikel

Er zijn nog geen reacties op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*