Op 11 november 2021 presenteerde de WRR zijn adviesrapport Opgave AI. De nieuwe systeemtechnologie. Toenmalig minister Stef Blok van Economische Zaken en Klimaat kreeg het eerste exemplaar overhandigd. Nu, zo’n anderhalf jaar later, blikken we terug op wat er sindsdien is gebeurd: is met het rapport bereikt wat werd beoogd? Een gesprek met WRR-onderzoeker Haroon Sheikh, tevens projectcoördinator van de projectgroep AI.
Om met de deur in huis te vallen: hoe werd het rapport ontvangen?
‘Vooral in de eerste maanden na de presentatie was de belangstelling groot: elke dag gaven we wel een toelichting of presentatie, en nog steeds spreken we zo’n twee keer per week organisaties in het hele land. Een goede ontvangst dus, die ook heel breed is. We spraken met veel overheidsinstanties, maar ook bijvoorbeeld met koepels in het bedrijfsleven en met gemeentelijke netwerken.’
Hoe zou je die belangstelling willen verklaren?
‘Allereerst is Artificiële Intelligentie (AI) een onderwerp dat sterk leeft; veel bedrijven, organisaties en overheden krijgen er mee te maken en weten nog niet precies de weg. Behoefte aan kennis over AI was ook een van de aanleidingen om met het project te starten. Dat zie je al aan de breedte van de aanvraag vanuit de regering; die kwam van maar liefst negen ministeries.’
‘We zien ruimte voor de overheid om meer regie te nemen’
‘In ons rapport komen we tot vijf opgaven die volgens ons belangrijk zijn om AI goed in onze samenleving in te bedden. Die opgaven richten zich niet alleen op de overheid, maar ook op uitvoeringsorganisaties, bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld. We spreken dus een breed scala van partijen aan. Verder hebben wij in ons adviesrapport bij elke aanbeveling een aantal concrete actiepunten gegeven. Dat nodigt uit om door te praten.’
Waren er bijeenkomsten die er uit sprongen?
‘Wat ik erg leuk vind is dat we veel belangstelling kregen uit Vlaanderen. Daar spraken we met de Vlaamse premier Jan Jambon en Secretaris-Generaal Financiën en Begroting Koen Algoed, en we woonden een bijeenkomst bij met Vlaamse wetenschappers. Een ander hoogtepunt was de uitnodiging van de Tweede Kamer om mee te denken over de kaders voor de commissie van Digitale Zaken, de nieuwe permanente Tweede Kamercommissie. En we zijn heel blij met de gesprekken met diverse uitvoeringsorganisaties zoals UWV en RDW, die nu eigen plannen voor AI uitwerken.’
Er zijn veel bedrijven in Nederland die zich met AI bezighouden. Hoe reageerden die op het rapport?
‘De presentatie was tijdens het jaarcongres van ECP, platform voor de informatiesamenleving, een groot netwerk van bedrijven en organisaties die zich met digitalisering bezighouden. Veel bedrijven reageerden eigenlijk heel enthousiast, er was ook behoefte aan eenduidigheid over wat AI is en wat het voor ons land kan betekenen. Onze definiëring van AI als een systeemtechnologie is goed overgekomen. Een adviesbureau heeft bijvoorbeeld op basis van ons rapport een cursus voor hun leden ontwikkeld.’
Zoals op alle adviesrapporten van de WRR heeft het kabinet een reactie gegeven. Wat vind je in het kort van de kabinetsreactie?
‘Hij is in de eerste plaats heel omvangrijk, ze hebben er veel aandacht aan besteed en gaan ook echt goed in op onze aanbevelingen. Het kabinet heeft een aantal punten overgenomen, zoals de instelling van een algoritmeregister, en daar zijn we natuurlijk heel blij mee. Ook dat er een staatssecretaris Digitalisering is aangetreden in het nieuwe kabinet vinden we een goede ontwikkeling. Waar we nog ruimte zien, is het nemen van regie door de overheid, en een veel meer strategische visie en benadering bij het maken van keuzes. Wij bevelen namelijk een zogeheten AI-identiteit voor Nederland aan: kies voor domeinen waar Nederland sterk in is, zoals landbouw en transport, en maak die tot speerpunten van het beleid.’
Wat zijn, een jaar na publicatie, de verdere activiteiten?
‘Eind januari is een Engelse vertaling uitgekomen. Eén van de opgaven betreft de positionering op het internationale speelveld, met een pleidooi voor zogeheten AI-diplomatie, dus we vinden het van belang dat het rapport ook buiten Nederland besproken kan worden. Verder spraken we recent op een conferentie georganiseerd door het ministerie van Buitenlandse Zaken over AI in het militaire domein. We zijn dus nog volop bezig met het “laten landen” van het rapport.’
*Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) op 13 december 2022.
Dag Paul,
Als vroege gebruiker van Open AI kreeg ik deze week een mailtje, dat mijn nieuwe update een betaalde versie gaat worden. Lees mee: Universitaire scripties zouden grotendeels door dit AI platform geschreven kunnen worden, spreekbeurten op de basis- en middelbare school.
De angst én de media aandacht was enorm.
Zeker op het moment dat Google te vroeg het tegenantwoord wilde presenteren, de mislukking had een duidelijk negatief effect op de effecten koers van moederbedrijf Meta, dat vandaag aankondigde nog eens 10.000 werknemers te ontslaan en 5000 vacatures niet in te vullen.
En dan kondigt vandaag Open AI bij zijn early adopters aan, dat het programma -nu al!- achter een betaalmuur verdwijnt,
API Pricing
gpt-4 with an 8K context window (about 13 pages of text) will cost $0.03 per 1K prompt tokens, and $0.06 per 1K completion tokens.
gpt-4-32k with a 32K context window (about 52 pages of text) will cost $0.06 per 1K prompt tokens, and $0.12 per 1K completion tokens.
Als je weet hoe lang het duurde voordat het businessmodel van de kranten een houdbaar en kostenopbrengst model werd, dan heeft deze move van Open AI, alle schijn van grove overmoed, voor een onvermijdelijke diepe val.
Minder dan 5 procent van de bevolking is er nu pas mee bezig.
Een vroege betaalmuur helpt dan een vroege dood van een veelbelovend medium?