Op weg naar het nieuwe kabinet wordt tal van politieke onderwerpen aan herijking onderworpen. In de brief, die ik naar de Tweede Kamer heb gezonden en in het rapport Maak waar staat een opdracht aan het kabinet. Niet een herijking, maar een stevige ambitie wordt gevraagd. De hele overheid moet anders gaan werken, en zich aanpassen aan de leef- en werkwijze van de inwoners en de ondernemers. De samenleving is al in verregaande mate digitaal ontwikkeld en dat zal zich in de komende tijd in een nog grotere snelheid doorzetten. Nieuwe technologieën zullen worden opgepakt en het is onvermijdelijk dat de overheid het been bijtrekt. De basis daarvoor is de versterking van de digitale infrastructuur: hoe gaan we om met alle overheidsdata, versneld door- en invoeren van standaarden, de dienstverlening digitaliseren (ook voor de niet-digivaardigen) en aanpassen aan de leefwereld, en de digitale identificatie goed regelen.
‘De overheid moet het been bijtrekken’
Daarvoor is sterke interbestuurlijke regie nodig, die – als dat nodig is – zich kan manifesteren in doorzettingsmacht en gebaseerd is op een financiering die (maatschappelijk) rendement oplevert. Een dergelijke regie kan alleen succesvol zijn als er sprake is van vertrouwen. Want, dat heeft mijn ervaring van drie jaar Digicommissariaat opgeleverd, men is bereid anders te werken en samen te werken, als dat vertrouwen er is. Vertrouwen is er eerder in een onafhankelijke partij, die ieder hoort, werkt in volledige transparantie, en uitgaat van ieders rol en verantwoordelijkheid dan in een speler die ook een eigen belang heeft. Het is echter ook duidelijk, dat een directe ministeriële verantwoordelijkheid kan helpen nog meer vaart te zetten in het vervullen van de opdracht de overheid aan te passen aan de wensen (eisen misschien wel) van de informatiemaatschappij.
De basis is gelegd in de afgelopen periode om die opdracht met succes uit te voeren. Er is overeenstemming over de richting waarin gewerkt moet worden. De opeenvolgende Digiprogramma’s zijn daar de neerslag van. Maar ook de wijze waarop de beleidsontwikkeling in de vier regieraden is opgepakt, is daar een inspirerend voorbeeld van. Er is overeenstemming over een interbestuurlijke en open sturing, zoals die is vormgegeven in het Nationaal Beraad voor de Digitale Overheid en culmineert in de Ministeriële commissie onder leiding van de minister-president. En er zijn afspraken gemaakt over de financiering. Van de aanvoerder van de verdere digitalisering van de hele overheid wordt nu gevraagd waar te maken, dat de overheid als één overheid kan acteren, en afziet bij verdere ontwikkelingen van het adagium first time right. En dat altijd (!) gericht is op de inwoners en ondernemers in ons land. Vanuit het bureau van de Digicommissaris zullen we ons in de komende tijd volledig inzetten om de basis voor vertrouwen verder te versterken, inderdaad om dat waar te maken.
