Eeuwenlang kwam de kerntaak van de brandweer hoofdzakelijk neer op brandbestrijding door water op de vlammen te spuiten. Maar de samenleving verandert en de brandweer verandert mee. Hoewel tussen 1998 en 2008 de kosten van de brandweerzorg zijn verdubbeld, zijn het aantal branden, brand- slachtoffers en de brandschade niet verminderd. Meer brandweerkazernes en snellere uitruktijden zijn niet de oplossing voor een veiliger samenleving. Daarom bouwen we aan een slimmere brandweer, die meer energie steekt in preventie en nieuwe werkwijzen ontplooit. Dat is de kern van het ‘Plan Brandweerzorg’ van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond.
Verkiezing Beste Overheidsorganisatie
Vanaf 17 april gaat de Verkiezing van de Beste Overheidsorganisatie weer van start. De winnaar van vorig jaar was de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond. Aan de verkiezing deed een aantal andere goede organisaties mee, dat de finale niet haalde. Deze organisaties worden in de uitgave Leren maakt verschil en op platform O voor het voetlicht gebracht.
Het Plan Brandweerzorg is een spoorboekje naar een nieuw type brandweer- organisatie. Een brandweer die midden in de samenleving staat en samen met een netwerk van partners werkt aan het verbeteren van de maatschappelijke veiligheid. Redden en blussen blijven essentiële taken, maar de grootste veiligheidswinst is te behalen met risicobeheersing aan de voorkant. Maatschappelijke ontwikkelingen zoals de vergrijzing en verschraling van de zorg hebben gevolgen voor de brandveiligheid. Senioren en chronisch zieken zijn meer op zichzelf aangewezen in zelfstandige woonvormen en deze groepen zijn daarom extra kwetsbaar bij brand en andere noodsituaties.
Business intelligence
De uitdaging waar we voor staan is alle burgers, ook deze kwetsbare mensen, zo goed mogelijk te adviseren bij het inrichten van een veilige leefomgeving en om hun zelfredzaamheid en samenredzaamheid te bevorderen. Daarbij werken we nauw samen met partijen als woningcorporaties, zorgverleners, gemeenten, maatschappelijk werk en verzekeraars. Een belangrijk speerpunt is het koppelen van zorg en brandveiligheid. Zo kan bij een ‘keukentafelgesprek’ over de zorgbehoefte ook het brandrisico in de woning ter sprake komen en kunnen oplossingen worden besproken om de bewoners meer veiligheid te bieden. Bijvoorbeeld met een mobiel blussysteem of het organiseren van snelle burenhulp door rookmelders te koppelen aan een buurtapp.
‘De grootste veiligheidswinst is te behalen met risicobeheersing aan de voorkant’
We willen ook tijdig de juiste brandweerhulp bieden op iedere plek en ieder moment. Daarvoor is informatie de sleutel. Met business intelligence gebruiken we gegevens uit statistieken en onderzoek om onze taken en werkprocessen beter te onderbouwen. In welke wijken komen de meeste branden voor? Waar vallen de meeste slachtoffers? En op welk moment van de dag? Wat weten we over de bevolkingssamenstelling in die wijken? Met deze informatie hebben we een ‘brandradar’ ontwikkeld, waarmee we de kans, plaats en tijd van woning- en gebouwbranden tot op zekere hoogte kunnen voorspellen. Daar stemmen we de paraatheid en capaciteit van de uitrukdienst gericht op af. Op veel plaatsen wordt de brandweerzorg uitgevoerd door vrijwilligers, maar door allerlei maatschappelijke factoren, zijn zij niet altijd even makkelijk beschikbaar, bijvoorbeeld doordat zij overdag buiten de gemeente werken. Een praktische oplossing zou dan kunnen zijn om in die gebieden overdag de uitruk door een beroepsploeg te laten verzorgen, terwijl de vrijwilligers buiten kantoortijden uitrukken: brandweerzorg op maat.
Twee kanten
Informatie is het fundament voor een slimme en efficiënte brandweer, georganiseerd op basis van de maatschappelijke veiligheidsbehoefte. Een van de aspecten van de informatiegestuurde brandweer is dat de brandweerlieden bij iedere uitruk over de juiste gegevens beschikken voor hun beeld- en besluitvorming. De Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond heeft hiervoor samen met de gebruikers een nieuw systeem ontwikkeld: Mobiele Operationele Informatievoorziening (MOI). Hiermee hebben brandweerlieden bij ieder incident direct beschikking over alle relevante gegevens over het gebouw, de risico’s, aanwezige mensen, bluswatervoorziening en andere belangrijke details.
‘Met business intelligence onderbouwen we onze taken en werkprocessen beter’
Informatie gaat twee kanten op. Als professionele brandweerorganisatie midden in de samenleving willen we transparant zijn. Naar al onze partners, de gemeenten die onze opdrachtgevers zijn en de burgers. Via het internetportaal Rijnmondveilig en de (social) media vertellen we over ons werk en laten we zien hoe we leren van incidenten en dreigingen om nog beter te worden in onze taken. Zo vergroot de brandweer haar maatschappelijk rendement.
