De vreemde eend

De overschatte waarde van een visiedocument

‘I stumbled out of bed
I got ready for the struggle
I smoked a cigarette
And I tightened up my gut
I said this can’t be me
Must be my double
And I can’t forget, I can’t forget
I can’t forget but I don’t remember what.’

Thomas parkeert zijn Trabant op de laatste vrije parkeerplek en gooit zijn portier open. Cohen is zo’n artiest die goed blijft. Gisteravond was hij op een concert van een jonge Haagse band. Sympathieke kids, ze hadden zeker iets, maar het kwam er nog niet helemaal uit. Nou ja, hij zal ze wel blijven volgen.

DEMOCRATIE NABIJ & LOKALE HELDEN
Vanuit het programma Lokale Democratie in Beweging is een groep mensen gedurende vier maanden ondersteund bij hun initiatief om de lokale democratie te verbeteren door middel van het DNa-lab (DNa staat voor Democratie Nabij). Deze vernieuwers zijn onder andere ambtenaren die nieuwe gesprekken met bewoners vormgeven, raadsleden die anders debatteren en inwoners die bij de gemeente ruimte maken voor hun betrokkenheid.
Over de idealen, frustraties en nieuwe inzichten van de negentien vernieuwers die aan het DNa-Lab deelnamen, hebben wij een reeks artikelen geschreven: in vijf korte verhalen en acht dwarsblikken, leest u meer over de avonturen van de lokale helden van nu. De verhalen zijn niet één op één op de vijf bijeenkomsten en deelnemers van het DNa-Lab gebaseerd. Zonder deze bijeenkomsten hadden deze verhalen echter niet verteld kunnen worden.
Deze reeks wordt op platform O gepubliceerd. 
Wij nodigen lezers uit op deze verhalen en dwarsblikken te reageren. Uw reacties verwerken wij in de definitieve artikelen en in een slotbeschouwing die eind september op papier (analoog) door het programma Lokale Democratie in beweging zal worden gepubliceerd.

Even kijken waar ze vandaag zitten. De vorige bijeenkomst zaten ze in zo’n sfeerloos wit hok, hopelijk is het dit keer iets minder steriel. Op dat soort plekken heeft Thomas altijd het gevoel dat zijn hersenen ook hun kleur verliezen. Bij de ingang van het vergadercentrum leest hij: ‘De torenkamer’ op een computerscherm.

Mooi. Een andere dan de vorige keer.
‘Goeeeedemiddag!’ roept hij vrolijk als hij de zaal binnenstapt. Vijf mensen kijken op.
‘Henk vertelde net over de eerste ontmoeting met zijn schoonvader,’ grapt een jonge vrouw. Henk, die de bijeenkomst zal leiden, kijkt betrapt. ‘Dat zijn filmische momenten!’ lacht Thomas. ‘Klopt,’ zegt Henk, ‘jij hebt zeker een documentaire over het Haagse verenigingsleven gemaakt?’ ‘Klopt ook,’ knikt Thomas.
‘Wat zeggen jullie ervan als we vandaag met de burger in ons midden beginnen?’ vraagt Henk. Daar kan iedereen zich in vinden.

Thomas vertelt hoe zijn initiatief er nu voor staat. Niet al te best eigenlijk. Hij heeft met de gemeenteraad afgesproken dat hij voor het eind van dit jaar namens de inwoners een visie op de stad zal presenteren. Een idee over waar het met de stad heen moet en waar alle bewoners over mee hebben gedacht. ‘Dat zijn nog 5 weken,’ rekent Thomas zelf uit. ‘En hoe ver ben je al?’ vraagt Henk.
Thomas steekt zijn handen in de lucht. Hij wilde het eigenlijk via de voorzitters van verenigingen spelen, legt hij uit. Van de documentaire die hij eerder maakte, kende hij bijna alle voorzitters van de stad. Die voorzitters zouden hun achterban kunnen mobiliseren en dan zou Thomas een visiebijeenkomst hierover organiseren en samen met hem de belangrijkste bouwstenen destilleren, maar tot nu toe zijn de voorzitters hier niet zo happig op.

‘Waar ging die documentaire precies over,’ vraagt een keurige man van een jaar of 65 die burgemeester is van een kleine gemeente.
Thomas kijkt even naar Henk om te zien of er tijd is voor zo’n zijpaadje en steekt dan enthousiast van wal over de schimmelige clubgebouwtjes, het Surinaamse dameskoor en de obscure verenigingen die ook geld van de gemeente bleken te krijgen. ‘Weet je wat me nou opvalt,’ zegt de burgemeester, ‘dat je ogen gaan stralen als je het over al die initiatieven hebt en dat je stem vlakker wordt als je over die visie begint. Waarom ben je eigenlijk aan die visie begonnen?’

Thomas laat de opmerking even op zich inwerken. ‘Bij de gemeente zit geld,’ bekent hij, ‘en de vraag van de raad om een visie op de eigen macht van bewoners leek me een goede kans om initiatieven in de spotlight te zetten en misschien zelfs extra geld hiervoor te krijgen.’
‘Eigen kracht, bedoel je,’ corrigeert de jonge vrouw, die ambtenaar bij een grote gemeente is.
‘O ja, precies,’ knikt hij. ‘Ambtenarentaal,’ glimlacht een wethouder die tot nu toe niets gezegd heeft. Hij luistert geconcentreerd en schrijft af en toe iets op in een schriftje. ‘Eigen kracht, visiedocument, bouwstenen destilleren, weet je dat je zelf als een ambtenaar klinkt?’ vraagt hij. Thomas slaat zijn armen over elkaar en zakt onderuit op zijn stoel.

‘Daar zeg je wat.’

Henk kijkt geamuseerd. ‘Wat heb jij met ambtenaren,’ vraagt hij. ‘Weinig eigenlijk,’ zegt Thomas, ‘maar ik heb het idee dat zij in de gemeente meer te zeggen hebben dan de raadsleden. Misschien dat ik de laatste tijd iets teveel met hen heb afgesproken.’

‘Er zijn ook creatieve ambtenaren hoor,’ werpt de jonge vrouw uit de grote gemeente tegen.
‘Creatief met kaders,’ grapt de wethouder. ‘Nou, maar ja, ik denk dat dat het is,’ roept Thomas, ‘Ik ben langzaam op het spoor van de ambtenaren terecht gekomen, terwijl ik eigenlijk gewoon een vreemde eend ben.’ Lichtelijk verbluft door dit snelle inzicht staart hij met zijn handen achter zijn hoofd de groep in.

‘Maar wat moet ik nu met dat visiedocument?’

‘Maak iets waar je goed in bent!’ roept de burgemeester, ‘Een toneelstuk, een filmpje, een nieuwe documentaire. En presenteer het als: “Het slechte nieuws is dat ik geen visiedocument heb, maar het goede nieuws is dat we een bruisende stad vol mooie initiatieven zijn”.’
Thomas knikt enthousiast en noteert de suggestie van de burgemeester in zijn iPhone.
‘Er valt echt een last van me af, bizar,’ zucht Thomas.

Henk slaat Thomas op zijn schouder en kijkt de groep rond.

‘Wie is de volgende?’

Dit artikel is onderdeel van een reeks over de vernieuwing van het lokaal bestuur (zie kader). Lees hier de andere gerelateerde artikelen:

Het bevlogen raadslid uit Abbekerk
De ervaren wethouder
Spreken over de kwaliteit van democratie
Kraamkamer voor lokale democratie
Over kwaliteit van samenleven
Participatie als spiegelpaleis
Hoe krijgen we de raad mee?
Onze democratische instituties een beetje serieus nemen

 

 

Vond je dit artikel interessant? Lees alle artikelen van: Evelien Vos
Deel dit artikel

Er zijn nog geen reacties op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*