Lokaal bestuur

Raadsbrede akkoorden zijn bruikbaar in verband met de politieke versplintering die ook in de gemeentepolitiek steeds verder doorgaat, vinden Peter van Hoesel en Rob van Engelenburg. Maar belangrijker nog is dat ze de kans op beter beleid vergroten. Hoe ziet zo’n raadsbreed akkoord eruit en hoe geef je het vorm?  Eenzijdig samengestelde coalities met dienovereenkomstige...

We moeten corona niet langer beschouwen als crisis, maar als opgave, stelt de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) in een recent advies. Hoe moet het nu verder op bestuurlijk niveau? Bart Coster blikt terug op de corona-aanpak in zowel Europees als Caribisch Nederland en kijkt vooruit op de toekomst. ‘Bij een opgave horen normale...

Gemeenten hebben de afgelopen 30 jaar steeds meer taken gekregen. Welke gevolgen heeft dat gehad voor de lokale democratie? In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 organiseert de Vereniging Bestuurskunde (VB) samen met het Kenniscentrum Decentraal Bestuur een serie van 20 korte online colleges (10-15 min.) waarin onderzoekers en praktijkexperts hun licht laten schijnen op uiteenlopende actuele...

De gemeenteraad is de lokale volksvertegenwoordiging. Raadsleden laten de problemen, wensen en ideeën uit de samenleving doorklinken in beleid. Formeel zijn ze de opdrachtgever van het college van burgemeester en wethouders. Wat is de praktijk? Welke middelen heeft de gemeenteraad om zijn rol te vervullen en in welke mate maakt de raad hier goed gebruik...

Bij woningcorporaties, onderwijs- en zorginstellingen zijn het afgelopen decennium verscheidene ervaren bestuurders van hun voetstuk getuimeld. Vaak zaten krachtige bestuurders al lang op hun plek en kregen zij in de loop der tijd steeds minder tegenspel, zien Meike Bokhorst en Sjors Overman. Op welke manier zijn signalen van bestuurlijk verval te herkennen? En welke rol...

In maart 2022 komen de gemeenteraadsverkiezingen er weer aan. Tijd voor burgers om keuzes te maken. Maar op basis van wat en welke ervaringen? De overheid gaat in het algemeen niet serieus om met evaluaties en er wordt in elk geval weinig van geleerd. Systematisch nagaan wat beloofd en bereikt is in de voorgaande collegeperiode...

Wie vandaag de dag kijkt naar de politiek in het algemeen en de kabinetsformatie in het bijzonder zou het niet denken. Maar politiek gaat over besturen. Politiek gaat over de publieke zaak en het algemeen belang. Politiek gaat over compromissen en consensus. En politiek gaat over de verdeling van macht en middelen. Kort en bondig...

De Amsterdamse beroepsbrandweer is te groot, te duur en kent een gesloten cultuur die bol staat van privileges en discriminatie. Dat schrijft oud brandweercommandant Leen Schaap in Brand in Amsterdam. Hoe een verziekte overheidscultuur kan blijven bestaan, hier besproken door Lex Cachet. Cachet meent dat burgemeester Halsema in haar omgang met de brandweer een grote bestuurlijke...

Bergen van dossiers, stromen van cijfers en een plaats op de kaart genaamd Geweldsmonopolie: je vindt het in de Imaginaire atlas van de lokale democratie, hier besproken door Robbert Coops. De atlas inspireert tot nadenken over de rol en positie van inwoners, bestuurders en ambtenaren. Democratie in actie, een samenwerkingsverband van het Ministerie van Binnenlandse...

Het persoonlijke aspect van openbaar bestuur is belangrijk, maar net zoveel gewicht kan worden toegekend aan de wijze waarop het openbaar bestuur zich fysiek presenteert in de vorm van gebouwen. Gemeentehuizen in Nederland, hier besproken door Lex Cachet, biedt niet alleen een prachtig overzicht van bestuurlijke architectuur, ook doet het een poging om relaties te...

Talloze boeken zijn verschenen over de Tweede Wereldoorlog, maar Een stad op drift. Hilversum tijdens de Duitse bezetting door Geraldien von Frijtag biedt toch een interessant perspectief, door het lokale niveau centraal te stellen. Lex Cachet vindt het één van de meest indringende boeken over de Tweede Wereldoorlog van de laatste jaren. 75 jaar bevrijding...

Klaartje Peters, bijzonder hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit Maastricht, bespreekt het belang maar ook de bijzonderheden en beperkingen van de lokale democratie, met nadruk op gemeenteraden.  De Vereniging voor Bestuurskunde (VB) brengt een serie video’s uit, genaamd Special State of Science. In deze video’s gaan hoogleraren bestuurskunde in op de lessen die we kunnen trekken...

Marcel Boogers, hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit Twente, legt uit waarom lokaal bestuur voor bestuurskundigen belangrijk is en wat de specifieke kenmerken van lokaal bestuur zijn. De Vereniging voor Bestuurskunde (VB) brengt een serie video’s uit, genaamd Special State of Science. In deze video’s gaan hoogleraren bestuurskunde in op de lessen die we kunnen trekken...

Het coronavirus heeft niet alleen grote maatschappelijke gevolgen, het heeft ook een ongekende impact op het lokaal bestuur. De crisis waar we nu mee te maken hebben is een langzame crisis: geen grote brand, vliegtuigcrash of ontploffing, maar een langdurig, zich verspreidend virus, met een nog heel lange nasleep. Wat mogen we in deze fase...

Wethouders treden vaker af dan vroeger. De negatieve gevolgen hiervan zijn duidelijk, maar mogelijke positieve gevolgen blijven uit zicht. We zouden moeten onderzoeken welke impact het aftreden van wethouders heeft op de kwaliteit van lokaal bestuur. Het jaarlijkse monnikenwerk van onderzoeker Henk Bouwmans van De Collegetafel is steevast voer voor speculatie over structurele redenen achter...

In de media ontstaat vaak het beeld dat kiezers maar matig geïnteresseerd zijn in de provinciale politiek: zij weten niet goed op wie en waarover zij stemmen. Op 20 maart jongstleden vonden de Provinciale Statenverkiezingen plaats. Wat stond daar nu eigenlijk op het spel? Een analyse van de verkiezingsprogramma’s biedt uitkomst: wat is de rol...

Van de Nederlanders is 78 procent tevreden over het functioneren van de democratie in ons land. Een kleiner deel (57 procent) heeft vertrouwen in regering en parlement. Er zijn grote verschillen in waardering tussen groepen inwoners. Vooral lager opgeleiden hebben minder vertrouwen in de landelijke politiek dan hoger opgeleiden. Een en ander staat in de Staat...

Op 29 oktober aanstaande vindt de Dag van de Stad 2018 plaats. Het thema is: de Stad in Balans. Projectleider Frank Reniers en burgemeester van gaststad Amersfoort Lucas Bolsius roepen steden, maatschappelijke partners en iedereen met goede ideeën op om deze in te dienen via de website DeDagvandeStad.nl.' De deadline nadert: 6 augustus. 'Het organiseren...

Sociaal ondernemerschap groeit fors in Nederland. Helaas blijkt uit recent onderzoek dat het beleid van lokale overheden voor deze ondernemingen een van de belangrijkste hindernissen voor verdere groei en ontwikkeling. Wat zijn precies de knelpunten en hoe kunnen gemeenten die oplossen? Adviesbureau PwC besloot in samenwerking met onderzoeksbureau Social Enterprise NL, de Vereniging van Gemeentesecretarissen,...

Op een bijeenkomst voor raadsleden, griffiers en wethouders mag ik een lezing houden over de vraag wat we nou leren van lokale experimenten. Ik staar naar een leeg scherm en concludeer dat ik de vraag wanneer (onder welke condities) we leren van experimenten belangrijker vind. In de afgelopen artikelenreeks hebben we stilgestaan bij pogingen om...

Sara Hoogvliet gaat altijd met de trein. Goed voor het milieu en goed voor haar gemoed. In de trein lukt het haar om niet aan haar werk of haar dochter van een te denken. Ze is net dertig geworden en vorig jaar in Utrecht als programmamanager Nieuwe Stad begonnen. ‘De Nieuwe Stad is van iedereen,’...

‘I stumbled out of bed I got ready for the struggle I smoked a cigarette And I tightened up my gut I said this can't be me Must be my double And I can't forget, I can't forget I can't forget but I don't remember what.’ Thomas parkeert zijn Trabant op de laatste vrije parkeerplek...

De samenleving verandert. En dus verandert de overheid mee. Maar gaat dat eigenlijk wel snel genoeg? Nee, zegt Jan van Ginkel. Over de winkelhaak van transformeren en ambtenaren in spagaat. We vragen nogal wat van ambtenaren tegenwoordig. Niet alleen moedigen we ze aan om zich in het horizontale vlak, in en met de samenleving, te...

Vernieuwen blijkt al te vaak ook ploeteren en moedig doorzetten. Tijdens het DNa-lab hebben wij gezien hoe stroperig vernieuwing kan zijn, ook als er veel steun voor is. Hoewel slechts weinig collega-raadsleden zich keren tegen het principe van bewonersgericht vergaderen, is de praktijk weerbarstig. Gemeenteraden zijn op tal van manieren gehecht aan oude gewoonten. Ook...

'Is de minister bekend met het bericht dat in gemeente X andere voorzieningen worden aangeboden dan in gemeente Y?' De vraag is vaak een prelude op de vervolgvraag wat de minister voornemens is daar aan te doen. Het is een fictief voorbeeld, maar wel herkenbaar. Taken worden gedecentraliseerd naar gemeenten, maar op nationaal niveau blijft...

Vorige week werd de trendreportage Staat van het bestuur gepresenteerd (zie ook Lokale focus en schaalvergroting). Dit jaar viert deze tweejaarlijkse publicatie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zijn tienjarige jubileum. Een mooie gelegenheid om terug te blikken op wat er in de afgelopen tien jaar allemaal veranderd is. In dit artikel wil Boudewijn...

Lokale focus en schaalvergroting. Dat zijn de trends in het openbaar bestuur van de afgelopen tien jaar. Lokale partijen doen het goed en leveren zelfs de meeste wethouders. Taken zijn vanuit het rijk gedecentraliseerd naar gemeenten en tegelijkertijd zijn er steeds meer grote steden en minder gemeenten. Dat blijkt uit de Staat van het Bestuur 2016...

De beslissing van Groot-Brittannië om uit de EU te treden heeft waarschijnlijk belangrijke gevolgen voor de lokale overheid. De effecten op de middellange termijn worden nog steeds bestudeerd maar op sommige gebieden begint de impact van een Brexit inmiddels duidelijk te worden. Dit commentaar gaat in op deze impact en wat eraan vooraf ging. Het...

Buitenland, voor veel mensen letterlijk een ver-van-mijn-bedshow. Iets waar je in het lokaal bestuur niet mee te maken hebt, of op zijn best heel weinig. En dat zit dan doorgaans in de hoek van goede doelen-projecten of de opgeheven vinger van de mensenrechten. Ik mag namens de VGS de vertegenwoordiger zijn in de commissie Buitenland...

Constateren dat de lopende invoering van Nationale Politie een uiterst complex en problematisch project is, is langzamerhand een open deur geworden. Maar dat maakt het proces en vooral de uitkomsten er van niet minder interessant. Het onderzoek dat Jan Terpstra en zijn collega’s voor Politie en Wetenschap deden naar het functioneren van de nieuwe basisteams...

Het huidige politieke bestuur opereert vooral vanuit verticale, hiërarchische verhoudingen, die passen bij klassieke overheidstaken. Politici moeten de illusie van een ‘cockpit Den Haag’ van waaruit de Nederlandse samenleving zou worden bestuurd, loslaten. In plaats daarvan dient betere en intensievere samenwerking centraal te staan, ook binnen de overheid. Hierdoor verandert niet alleen de verantwoordelijkheid van...