Tine de Moor en Ton Duffhues van de Rotterdam School of Management (RSM), Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), zetten uiteen wat burgercollectieven betekenen ten tijde van de coronacrisis.
In samenwerking met de website Coronapapers.nl laat de Vereniging voor Bestuurskunde (VB) auteurs van deze papers aan het woord. In de “VB Corona Colleges” (VB-CC) vertellen zij in korte digitale bijdragen over hun analyses, en actualiseren deze, in het licht van recente ontwikkelingen.
De Moor en Duffhues gaan vooral in op wat burgercollectieven de komende jaren kunnen betekenen voor onze omgang met maatschappelijke vraagstukken. Burgercollectieven zijn geïnstitutionaliseerde samenwerkingsverbanden tussen burgers, waarbij ze goederen, diensten en materialen beheren, gebruiken en/of maken. Denk aan zorgzame gemeenschappen, wooncollectieven, zorgcoöperaties, herenboeren, heideboeren, energiecoöperaties, werknemer coöperaties, broodfondsen (bijvoorbeeld voor zzp’ers), voedselcollectieven, en dergelijke. Met die verbanden kunnen zorg, werken, wonen, natuur, voeding op eigentijdse wijzen worden georganiseerd, met nadruk op kortere productieketens, natuurbeheer, combinaties van zorg en wonen, et cetera.
In een verkennend opinieonderzoek hebben De Moor en Duffhues geanalyseerd op welke wijzen zulke collectieven ten tijde van corona al dan niet als waardevol worden gezien. Het blijkt dat ze goed passen bij een opkomend narratief, waarin gemeenschappen, korte ketens en coöperatieve modellen centraal staan (in plaats van globalisering, marktwerking, neoliberalisering). De Moor en Duffhues hebben vervolgens via een gedachtenexperiment verkend hoe dat op langere termijn uitpakt, met nadruk op wonen, werken en voeding. Het blijkt dat de ‘instituties voor collectieve actie’ blijvend kunnen bijdragen aan andere inrichtingen van zorg en welzijn, bedrijven en werk, en voedselproductie en consumptie. Dat neemt niet weg dat meer ‘citizen-based governance’ lastig te realiseren is, zeker als de overheid actief is: de overheid kent vaak meer sectorale dan integrale visies; regels zijn vaak strikt en weinig flexibel; de overheid richt zich eerder op de korte dan de lange termijn. Dit vraagt om nieuw samenspel tussen burger(collectief) en overheid, met vertrouwen in de professionaliteit van collectieven en goede inpassing in beleid. Als dat lukt, dan komen we versterkt uit deze crisis, en dan kunnen we volgende crises met solidariteit te lijf, aldus De Moor en Duffhues. Van coronavirus naar solidariteitsvirus, dus.
*Zie de website van de Vereniging voor Bestuurskunde voor meer informatie over de VB Corona Colleges
Geef een reactie