Jaarlijks verdwijnt er vrijwel ongemerkt en in ieder geval ongewild vijf miljard euro door faillissementen. Dat is nogal wat. Daarom is het ook zo vreemd dat vrijwel niemand zich echt verantwoordelijk voelt voor de oorzaken en de gevolgen ervan. Niet alleen de samenleving, maar zeker ook vele ondernemers krijgen nu – letterlijk – de rekening gepresenteerd. Door professionele begeleiding van en financiële waarborgen voor (startende of in de problemen gekomen) ondernemers zou veel leed voorkomen kunnen worden.
Een grote groep ondernemers lukt het niet hun onderneming in goede banen te leiden. Ze worden getroffen door een faillissement of hebben het moeilijk. De invoering van de Wet schuldsanering natuurlijke personen heeft de toename van het aantal faillissementen niet kunnen voorkomen. Jaarlijks worden ruim tienduizend faillissementen uitgesproken. Daaronder een kleine achtduizend bedrijven en een ruime duizend eenmanszaken. Het aantal natuurlijke personen dat failliet gaat stijgt net zoals het aantal schuldsaneringen, die ertoe leiden dat ondernemers alsnog failliet worden verklaard.
‘Het aantal natuurlijke personen dat failliet gaat stijgt net zoals het aantal schuldsaneringen’
De kosten van al die faillissementen belopen een kleine vijf 4.8 miljard euro per jaar! Het Instituut voor Midden- en Kleinbedrijf (IMK) becijferde dat elk faillissement gemiddeld 115.000 euro aan vervolgkosten met zich meebrengt. Uitkeringsinstantie UWV geeft een schatting van 300 miljoen euro aan uitkeringen die door faillissementen zijn veroorzaakt. Ook subsidies voor curatoren kosten de overheid een slordige twintig miljoen euro alleen al aan salarissen. Al met al enorme bedragen die de economie geen goed doen en het ondernemerschap frustreren. De oplopende financiële en maatschappelijke kosten en de schade voor het functioneren van individuele ondernemers blijken echter door werkgevers of werknemers,noch door de overheid erkend, laat staan serieus opgepakt te worden.
Te laat
Aan een faillissement, de bijzondere bijstand, bijstand en schuldsaneringen liggen verschillende problemen ten grondslag. Die zijn niet simpelweg toe te schrijven aan mismanagement of aan marktomstandigheden. Ook interne oorzaken staan het functioneren van de ondernemer, directeur, commissaris of bestuurder in de weg. Omdat de rol van de Kamer van Koophandel en die van de oorspronkelijke product- en bedrijfschappen is teruggeschroefd moeten ondernemers steeds vaker op eigen kracht en naar eigen inzicht hun positie verdedigen. Dat lukt zonder professionele hulp van buiten vaak niet. Of de hulp komt te laat.
‘Een nieuwe, landelijke, laagdrempelige basisvoorziening voor ondernemers moet faillissementen voorkomen’
Een faillissement leidt trouwens niet alleen tot financiële en materiële (vervolg)schade. Zo blijkt volgens de Stichting Diensten aan Gefailleerden (STIDAG) dat 80 procent van de relaties van ondernemers na een faillissement stuklopen. Naar schatting bedraagt het aantal zelfdodingen als gevolg van een faillissement vierhonderd per jaar. Ook dat zijn gegevens die tot nadenken, nader onderzoek en vooral actie zouden moeten leiden.
Hervormingsopgave
Om faillissementen en de daaruit voortvloeiende schade zoveel mogelijk te voorkomen zou eigenlijk een nieuwe, landelijke, laagdrempelige basisvoorziening voor ondernemers moeten worden opgericht. Ondernemers en samenleving kunnen daarin dan concreet en op basis van eigen praktijkervaringen een bijdrage leveren. Daardoor ontstaat langzamerhand een meer menswaardig, gezond, maatschappelijk verantwoord, duurzaam en succesvol ondernemersklimaat. Elke ondernemer in welke fase dan ook kan daaraan meedoen. Niet alleen in de voorbereidende fase of bij de ontwikkeling van de onderneming, maar ook tijdens en na een faillissement. Voor dat laatste functioneert een waarborgfonds waarop een failliet gegane ondernemer beroep kan doen voor financiële ondersteuning. Overheid en ondernemers moeten het nuttig, nodig en belangrijk genoeg vinden om hieraan financiële consequenties in de vorm van een startkapitaal en acceptatie te verbinden. Het uiteindelijke doel is immers bij te dragen aan het optimaliseren van het ondernemersklimaat en het persoonlijk welbevinden van ondernemers en het welzijn van ondernemers en samenleving. Wie kan daar nu niet voor zijn? Kabinet, Tweede Kamer, werkgeversorganisaties, Sociaal-Economische Raad: hier ligt echt een urgente ‘hervormingsopgave’!
Geef een reactie