Timmermans

In een publicatie van de Stichting Europa Decentraal Lof voor Timmermans – minder regeldruk uit Brussel (gepubliceerd in september 2018 en overgenomen van Focus Europa) wordt gesproken over het programma Betere Regelgeving en het REFIT-Platform.[1] Twee nieuwe adviescolleges binnen het Europees raamwerk als rechtsopvolgers van de Impact Assessment Board (IAB), die de opdracht had om te toetsen of voorgenomen Europese wet- en regelgeving van een goed impact assessment (effectbeoordeling) was voorzien en de High Level Group of Independent Stakeholders die voorstellen deed over waar de bestaande regeldruk naar beneden kon. Is minder Europese regel en wetgeving en daardoor vermindering van Europese regeldruk met de instelling van twee nieuwe adviescolleges ook gelukt?

In december 2011 publiceerde ik een artikel Verlamt teveel wet – en regelgeving de Europese besluitvorming en kwam tot de conclusie dat hoewel de ambtelijke molens langzaam en stroperig draaien[2], de Nederlandse overheidsorganisaties toch een lerende organisatie is en dat dit dus mogelijk zou leiden naar minder wet- en regelgeving. Ik bedoelde hiermee de instelling van ACTAL, een tijdelijk en onafhankelijk Nederlands adviescollege met als doel een cultuuromslag bij regelgevers te bewerkstelligen en dat het inderdaad heeft geleid dat ministeries veel meer aandacht aan regeldruk is gaan besteden dan zo’n 10 jaar geleden.[3] In mijn artikel schreef ik ook over instelling ,door de Europese Commissie, van 2 adviescolleges, die de in de inleiding reeds genoemde IAB en de High Level Group of independent Stakeholders hebben vervangen. De AIB bestond uit door de Europese Commissie benoemde Europese ambtenaren onder leiding van de adjunct secretaris generaal en de High Level Group opereerde onder de leiding van de Beierse oud-minister-president Stoibler. Men kan zich hierbij afvragen in hoeverre de onafhankelijkheid van deze colleges gewaarborgd was.

Terug naar Timmermans
Met de PvdA’er Frans Timmermans als Eurocommissaris sinds 2014 en belast met het terugdringen van de Europese regeldruk is de regeldruk volgens kenners inderdaad gereduceerd.

Wat heeft Timmermans bereikt?
Het programma Betere regelgeving en het REFIT-Platform hebben al wat successen geboekt.[4]
In 2012 wilde de Commissie het pakket aan Europese wet- en regelgeving afslanken en verbeteren via het programma Betere regelgeving. Sindsdien zijn er:

• 83 voorstellen voor wetgevingsinitiatieven voor lichtere regelingen voor het mkb;
• 81 adviezen vanuit het REFIT-platform uitgebracht;
• 69 wetten geëvalueerd;
• 141 lopende wetsvoorstellen ingetrokken;
• 37 wetten ingetrokken in 2015 en 2016.[5]

Een hele hoop wet en regelgeving is inderdaad ingetrokken, verminderd en veranderd, maar hoe hoog is het percentage op het geheel van Europese wet – en regelgeving dat in de periode 2012 tot 2017 is geproduceerd?

Welke nieuwe instituties ondersteunen Timmermans hierbij?
De IAB is inmiddels omgevormd tot de Regulatory Scrutiny Board (RSB) en de High Level Group is vervangen door het REFIT-programma.[6]
In juni 2018 organiseerde de Raad voor regelgevingstoetsing, ook wel bekend als het Regulatory Scrutiny Board (RSB), zijn tweede congres. Onder andere Eurocommissaris Frans Timmermans e.a. spraken op de bijeenkomst. Het nut van gedegen effectbeoordeling voorafgaand aan nieuwe Europese wetgeving en onafhankelijke toetsing hiervan werd meermaals benadrukt.
De RSB is verantwoordelijk voor het onderzoeken van effectbeoordelingen (Impact Assessments) en evaluaties die zijn uitgevoerd door de Europese Commissie. De Betere Regelgeving Agenda (BRA) van de Commissie, opgezet in 2015, is een beleidsprogramma gelinkt aan Europese besluitvorming. Het heeft onder andere de volgende doelen: het transparanter maken van het Europese besluitvormingsproces; Het meer betrekken van belanghebbenden en burgers; Het zorgen voor minimale regeldruk voor bedrijven, burgers en overheden. Een component van de BRA is het uitvoeren van effectbeoordelingen voordat er nieuwe voorstellen voor EU-wetgeving worden opgesteld. Deze effectbeoordelingen ana-lyseren onder andere wat het (potentiële) effect van nieuwe wetgeving is, of deze wetgeving op Europees niveau moet worden gemaakt en wat voor instrument het geschiktst is voor de wetgeving.[7]

Wat is REFIT?
REFIT staat voor Regulatory Fitness and Performance-program. Zowel REFIT als het REFIT Platform maken deel uit van het better regulation programma van de Europese Commissie.
REFIT is het programma voor gezonde en resultaatgerichte regelgeving van de Europese Commissie. De Europese Commissie probeert de EU-wetgeving eenvoudiger en goedkoper te maken. De bedoeling is te zorgen voor een duidelijk, stabiel en voorspelbaar regelgevingsklimaat dat goed is voor de groei en werkgelegenheid. Het REFIT Platform is één van de manieren van de Europese Commissie om de bestaande EU-wetgeving te vereenvoudigen.

Wat is het REFIT Platform?
Het REFIT Platform is opgericht in 2015 door de Commissie. De bedoeling is om een permanent dialoog te voeren over de verbetering van de EU-wetgeving. Het Platform focust zich met name op bestaande Europese wet- en regelgeving. De taak van het REFIT Platform is het identificeren van mogelijkheden voor verbetering van bestaande Europese wet- en regelgeving op het vlak van efficiëntie. Uitgangspunt is hierbij om onnodige (administratieve) lasten van Europese regelgeving voor burgers, bedrijfsleven en overheden te verminderen.

Samenstelling van het platform
Het REFIT Platform bestaat uit twee permanente groepen: een government-groep en een stakeholders-groep. De government groep bestaat uit afgevaardigde deskundigen van iedere lidstaat en staat onder leiding van Frans Timmermans.
De stakeholder-groep bestaat uit vertegenwoordigers uit onder meer het bedrijfsleven, sociale partners, het maatschappelijk middenveld en vertegenwoordigers van het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s.

Hoe werkt het REFIT Platform
Via een online formulier op de website van de Commissie kan iedereen suggesties over knellende Europese wet- en regelgeving indienen. Deze suggesties worden door de Commissie gebundeld in diverse dossiers en aangeboden aan het REFIT Platform.
Het REFIT Platform maakt een afweging over welke dossiers onmiddellijke aandacht vereisen. Zij zetten deze dossiers zelf op de agenda van de vergaderingen. In deze vergaderingen worden ervaringen en expertise uitgewisseld over de ingebrachte kwesties. De rapporteur van het dossier zal hierna, in samenspraak met de andere Platform leden, een concept-opinie opstellen en waar mogelijk wordt er een aanbeveling verwoord.
Deze concept-opinies worden ten slotte in stemming gebracht bij het gehele Platform. Indien er geen leden zijn die fundamentele bezwaren hebben, zal de opinie gepubliceerd worden. De aangenomen opinies zijn gericht aan de Commissie, met de intentie dat zij deze aanbevelingen zal meenemen in het opstellen van haar werkprogramma voor het komend jaar. De Commissie heeft zichzelf verplicht om deze aanbevelingen daadwerkelijk een concreet vervolg te geven, of zal, waar zij dat niet doet, met argumenten uitleggen waarom niet.[8]

Conclusie
Met het voornemen van de Europese Commissie om daadwerkelijk te komen tot betere wetgeving en terugdringing van Europese regeldruk is een goede stap gezet met het aan-trekken van een Eurocommissaris die het echt wil en de instelling van twee nieuwe advies-colleges. de Regulatory Scrutiny Board (RSB) en het REFIT-Platform en programma.
De RSB die is verantwoordelijk voor het onderzoeken van effectbeoordelingen (Impact Assessments) en evaluaties die zijn uitgevoerd door de Europese Commissie en het REFIT Platform is het programma voor gezonde en resultaatgerichte regelgeving van de Europese Commissie. De Europese Commissie probeert de EU-wetgeving eenvoudiger en goedkoper te maken. En dat is een goed streven maar of de praktische haalbaarheid ook daadwerkelijk kan worden gemerkt door burgers, bedrijfsleven en overheden valt nog te bezien. Enerzijds wordt weliswaar door het voornemen van de Europese Commissie om tot vermindering van de Europese regeldruk met gejuich ontvangen, maar anderzijds worden door duizenden Europese ambtenaren doorgegaan met het maken van richtlijnen, verordeningen en beschikkingen die de Europese burgers, bedrijfsleven en overheden  zullen blijven treffen. En als men de procedures leest tussen het  REFIT Platform en de Europese Commissie dan blijft bij mij toch het gevoel aanwezig dat de Europese besluitvorming traag en vooral bureaucratisch verlopen.

Footnotes

• [1] Hout, v.d.. N. Lof voor Timmermans-Minder regeldruk uit Brussel, Stichting Europa Decentraal 10 september 2018 Europees Recht en Beleid Decentraal Europa (Dit artikel is overgenomen uit sdu.instantmagazine.com/overheid/focus-europa-2018/regelgeving)
• [2] Vogel, P., “Verlamt teveel wet – en regelgeving de Europese besluitvorming” in Virtueel Bestuur van de Vereniging voor Bestuurskunde december 2011, nr. 5
• [3] Het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR) is per 1 juni 2017 de rechtsopvolger van Actal geworden.
• [4] Hout, v.d.. N. Lof voor Timmermans-Minder regeldruk uit Brussel, Stichting Europa Decentraal 10 september 2018 Europees Recht en Beleid Decentraal Europa (Dit artikel is overgenomen uit sdu.instantmagazine.com/overheid/focus-europa-2018/regelgeving)
• [5] Ibidem
• [6] E-mail van de secretaris van de ATR (Adviescollege Toetsing Regeldruk) als rechtsopvolger van Actal), 1 november 2018.
• [7] https://europadecentraal.nl/jaarlijks-congres-regulatory-scrutiny-board-2018/
• [8] Salverda, F. en Schutrups, D., Wat houdt REFIT en het REFIT-platform in?  Augustus 2016 Europa decentraal, https://europadecentraal.nl/praktijkvraag/wat-houdt-refit-en-het-refit-platform-in/