Hoe ziet een gemiddelde werkdag van een topambtenaar bij het rijk eruit? Dat ondervonden drie winnaars van de Scriptieprijs Arbeid en Organisatie. Onderdeel van de prijs: een dagje meelopen met een topambtenaar. In dit eerste deel van het drieluik Een dagje meelopen met… een verslag van Lysanne van Schaik, winnaar van de eerste prijs. Nieuwsgierig naar de andere meeloopdagen. Lees hier deel 2, waarin Bart Beerens verslag doet van zijn dag met Jaap Uijlenbroek en deel 3, waarin Erik-Jan van Dorp vertelt over zijn dag met Harry Paul.
Als onderdeel van de Scriptieprijs Arbeid en Organisatie mocht ik een dagje meelopen met de directeur-generaal van het ministerie van SZW, Gert-Jan Buitendijk. Een uitgelezen kans om mee te maken hoe een ministerie werkt! Voor mij ook extra leuk: als landelijk bestuurder van een politieke jongerenorganisatie leer ik steeds beter hoe de politieke processen in zijn werk gaan. Ik was erg benieuwd hoe het ambtelijke proces eruitziet.
Over de Scriptieprijs
Op 2 november 2017 vond het WERKcongres plaats, een initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Tijdens dit congres over werken in en aan overheidsorganisaties werd de eerste Scriptieprijs Arbeid en Organisatie uitgereikt: de prijs voor de meest originele en beleidsrelevante afstudeerscriptie over werken in het openbaar bestuur. Deze scriptieprijs is een initiatief van de directie Ambtenaar & Organisatie en stimuleert studenten om onderzoek te doen op het brede terrein van ‘arbeid en organisatie’. Onderdeel van de prijs: een dagje meelopen met een topambtenaar.
Ook in 2018, organiseert BZK opnieuw een Scriptieprijs Arbeid en Organisatie. Meer over het WERKcongres, de BZK-scriptieprijs en de winnende scripties is te vinden op de website kennisopenbaarbestuur.nl.
Al voor de dag zelf – die overigens de dag van de grote storm, het platliggende openbaar vervoer en tevens mijn verjaardag was – had ik veel informatie ontvangen over het ministerie en de mensen die er werken. Bij aankomst bleek dat de dag zelf minstens net zo goed geregeld was: Ruud Kokshoorn, managementondersteuner van Gert-Jan, kwam me ophalen zodat ik niet zou verdwalen en Gert-Jan stond al op me te wachten. Het beloofde een drukke dag te worden!
Vriendelijk
De agenda bestond uit verschillende activiteiten. Presentaties, ‘po’tjes’ met directeuren en de minister, besprekingen en nota’s die de hele dag door verzonden werden. Al bij het eerste onderdeel van de agenda waren mensen benieuwd naar mijn aanwezigheid. Toen duidelijk werd dat een meeloopdag met Gert-Jan Buitendijk onderdeel was van mijn scriptieprijs, werd er in de vergaderzaal hard gelachen. Van je collega’s moet je het maar hebben.
Meteen viel mij op hoe vriendelijk iedereen was. Vooraf dacht ik dat er voornamelijk een zakelijke sfeer zou zijn, maar het was juist zo dat er veel contact was tussen mensen en er veel gelachen werd. Dit maakte dat ik me heel ontspannen voelde en de ene na de andere vraag stelde. Gert-Jan en zijn collega’s beantwoordden iedere vraag geduldig en gaven zo nu en dan uitleg over inhoudelijke onderwerpen en bestuurlijke processen.
Naarmate de dag vorderde, kreeg ik een goede indruk van het werk van de DG. Elk gesprek zag er anders uit: met andere mensen en over totaal verschillende onderwerpen. Het ging letterlijk van de uitleg van een scheikundige stof, naar de financiering van een groot ict-project, naar de implementatie van een nieuwe privacywet. Zó gevarieerd is het werk dus. Naast dat het werk soms erg inhoudelijk is, zag ik ook van dichtbij hoe uitdagend het werk is. Je zit heel dicht bij het politieke proces en de actualiteit, waardoor ik me goed kan voorstellen dat elke dag weer anders is. Tegelijkertijd werkt de DG altijd met mensen: een moment alleen achter een bureau is zeldzaam.
Waar ik me erg over verbaasde, was de hoeveelheid afkortingen die in elk gesprek werd gebruikt. Als je bij een overheidsinstantie werkt, geef ik je de tip om eens te turven hoe vaak je in een meeting een afkorting uitspreekt. Ik kan je alvast vertellen dat je er zelf ook verbaasd over gaat zijn. Tijdens de voorbereiding van de ministerraad zat ik soms dan ook met grote ogen naar de lappen tekst te kijken die voorbijkwamen. ‘Een besluit over een besluit dat besloten is tijdens een ander besluit….?’ Gert-Jan moest er ook om lachen. ‘Juridische taal.’
Gert-Jan Buitendijk
Toen BZK me belde of een dag meelopen met mij, de eerste prijs mocht zijn van de scriptieprijs, moest ik zelf ook wel even grinniken. Dat kon ik mijn oude departement natuurlijk niet weigeren. Bovendien is het erg inspirerend iemand met jezelf te laten ‘meelopen’, maar vooral mee te laten kijken. Lysanne bleek een scherpe observant, die zich bij tijd en wijle verwonderde over de diversiteit van de hoeveelheid onderwerpen op de agenda van een dg. ‘Ja, zo divers is het altijd,’ zei ik dan lachend. ‘Pff, dat je het allemaal uit elkaar weet te houden,’ hoorde ik haar dan zeggen.
Lysanne viel dus die diversiteit erg op, maar wat haar terecht bezighield was vooral de achterliggende vraag hoe je op elk onderwerp de juiste scherpe vragen stelt. Ja hoe doe je dat eigenlijk? Leuk om door iemand die meekijkt, daarop bevraagd te worden. En datzelfde geldt voor het jargon dat we gebruiken. Prima en functioneel bij ons in huis, maar oh zo ingewikkeld voor buitenstaanders. Je kan er niet genoeg op gewezen worden.
Kortom, ook voor mij een hele leuke, en inspirerende dag. Alleen balen dat ik geen taart voor Lysanne had op haar verjaardag ;-(
Veelzijdig
Na de drukke dag nam Gert-Jan alle tijd om de dag met me door te nemen. Wat heb ik gezien? Wat heb ik ervan geleerd? En wil ik zelf ook wellicht bij een ministerie werken? Ik heb veel indrukken opgedaan. Mijn doel was om inhoudelijk te kijken waar het eigenlijk over gaat op een ministerie, maar ook te kijken naar de werkverhoudingen en het contact tussen mensen. Ik kan niet anders dan concluderen dat werken bij een ministerie erg uitdagend en leuk moet zijn. Ik vind het ongelooflijk leuk dat Gert-Jan en collega’s de tijd namen om mij een dag mee te nemen en vragen te beantwoorden.
Na afloop werd ik door Ruud Kokshoorn begeleid naar buiten, waar ik de storm en de stilstaande treinen moest trotseren. Terwijl ik naar buiten liep, zag ik verschillende mensen naar binnen lopen. De werkdag zat er voor sommigen op, voor anderen was de werkdag nog lang niet afgelopen. Ik heb veel respect voor iedereen die zich met grote maatschappelijke betrokkenheid inzet. En dat werken bij de overheid veelzijdig is; dat heb ik ook wel gemerkt!
Volgende keer in deel twee van het drieluik Een dagje meelopen met… Bart Beerens en zijn dag met topambtenaar Jaap Uijenbroek, directeur-generaal Belastingdienst bij het ministerie van Financiën.
AOW Burger het Hogeland zegt
Vraag aan : gert jan Buitendijk.
Hoe denkt U over,,,Hout en pallet kachels in de woonwijk.
Ramen en roosters moeten gesloten gesloten.
Het stinkt hier naar diftar fijnstof en houtstook in woonwijk.
Asociaal,,Egoïstisch,,Arrogant gedrag.
Mijn leefplezier word mij ontnomen. Ben 69 jaar en heb Atsma.
Ik zou financieel gecompenseerd moeten worden, op huur en gemeentelijke belasting .
Uiteindelijk betaal ik voor mijn diesel camper 9 euro belasting aan fijnstof uitstoot.
Hoop op reactie