De renovatie van het Binnenhof blijft alsmaar vertraging oplopen. Door complexe regelgeving en politiek gekonkel dreigt de verbouwing het zoveelste project te worden waar de overheid zich aan vertilt, vrezen Peter Drijver en Robbert Coops.
De voortekenen waren al niet gunstig voor de geplande renovatie van het Binnenhof. Gedoe met architecten, onduidelijkheden over de opdrachtgever (Rijksvastgoedbedrijf ((RVB)) of de Tweede en Eerste Kamer), twijfels over compensatiemaatregelen voor winkeliers, gemor in de Haagse gemeenteraad en onnodige onduidelijkheid bij omwonenden in het centrum van Den Haag. Allerhande afleidingsmanoeuvres als een bezoekerstoren of reuzenrad als compensatie voor toeristen.
‘Alle uitstel en vertraging leiden onherroepelijk tot extra kosten’
Maar nu blijkt ook dat door een door milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) ingediend handhavingsverzoek (bij de provincie Zuid-Holland) de renovatie die net op gang was gekomen zo maar kan worden stilgelegd. Omdat de juiste procedures bij het afgeven van bouwvergunningen niet zouden zijn gevolgd is MOB onder voorzitterschap van Johan Vollenbroek in het geweer gekomen. Nog niet eens zozeer om de renovatie te stoppen, maar vooral omdat hij “de regering én beide Kamers duidelijk wil maken hoe ernstig de stikstof(chaos) is”, zo schrijft hij in een persbericht. Er is volgens hem sprake van wetten die onderling strijdig zijn, maar er is ook “een inadequate Stikstofwet, inadequate coördinatie tussen ministeries onderling en inadequate aansturing en coördinatie richting provincies: kortom chaos”. Een voorbeeldrol voor de overheid blijkt te veel gevraagd.
Forse problemen
Dat is nogal wat. Als Vollenbroek gelijk krijgt – hij won al eerder verschillende juridische zaken van de rijksoverheid waar het ging over de klimaatwetgeving – zit Den Haag met een fors probleem. Dat het hierin al te volgzame stadsbestuur meegezogen wordt, is al gebleken uit de keuze van RVB om het Binnenhof in een ‘korte’ aanpak geheel te ontruimen en te renoveren ten koste van de Haagse economie om het Binnenhof heen.
‘Is de renovatie van het Binnenhof het zoveelste project waar de overheid zich aan vertilt?’
En wie herinnert zich de jammerlijk mislukte poging om tijdelijke kantoorbouw op het Catshuisterrein te faciliteren, waarbij het college voorwendde dat ze geen rechtsmiddelen zou hebben om dat tegen te houden? Recenter voorbeeld is de ‘publieksentree’ die gebouwd moet worden op en onder de Hofplaats. Een paar maanden terug is een ver uitgewerkt ontwerp afgeschoten door de Haagse veiligheidsdriehoek, waardoor men terug bij af is.
Al dit uitstel en extra vertraging rond het Binnenhof leiden onherroepelijk tot extra kosten waarvoor de financiële dekking nu al schijnt te ontbreken – niet in de laatste plaats omdat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van meet af aan het parlement een al te rooskleurig beeld heeft voorgespiegeld. Vertraging leidt ook tot grotere schade die de bouw met zich meebrengt voor omwonenden en winkeliers: winkels aan de Lange en Korte Poten verkassen nu al naar de Venestraat en omgeving vanwege overlast en minder aanloop. Ook dat is een voorspelbare reactie.
Complexe kluwen van regels
De renovatie van het Binnenhof lijkt het zoveelste megaproject te worden waaraan de overheid zich vertilt. Ondanks alle goede bedoelingen, langdurige voorbereidingen en deskundige advisering is de wetgeving langzamerhand zo ingewikkeld geworden dat de rijksoverheid er zelf in verstrikt raakt. Laat staan dat een particulier bedrijf of een burger nog enig in- en overzicht heeft in de steeds complexer wordende regelgeving, jurisprudentie en beleidsontwikkeling op het gebied van bouwen. Regelgeving als optelsom van politiek gekleurde goede bedoelingen leidt tot een wirwar waar alleen met geitenpaadjes en vriendendiensten doorheen te komen is.
‘We zouden niet het Haagse stadscentrum hiervoor moeten opofferen’
De zoveelste vertraging van de introductie van de Omgevingswet is in dat opzicht veelzeggend: een zo gecompliceerd corpus dat gestrand is op de app die aanvrager en bevoegd gezag door dat woud moet navigeren naar een rechtsgeldige vergunning.
Historisch waardevol
Het is natuurlijk altijd makkelijk om vanuit de betrekkelijke rust van de zijlijn te constateren dat de overheid fouten maakt. De overheid heeft het immers altijd gedaan. Maar de roep om vereenvoudiging en grotere toegankelijkheid van wetten, de roep om meer co-producties (dus echt vanaf het begin samen met betrokkenen) en vooral het serieus en consequent omgaan met kritiek of alternatieven maken kennelijk weinig indruk op de verschillende bestuurslagen. Het Binnenhof maakt op bezoekers een onuitwisbare indruk omdat het een gegroeid bestuurscentrum in een kasteelcomplex midden in onze residentie is. De menging van openbaarheid en bestuur is de main asset van wat Nederland de internationale wereld aan cultureel perspectief te bieden heeft. Met een compound lossen we dat niet op en daar zouden we het Haagse stadscentrum niet voor moeten opofferen. Misschien geeft deze gedwongen time out ruimte voor fundamentele herbezinning op de toekomst van het Buiten- en Binnenhof, want dat verdient dit historisch zo waardevolle complex ten volle.
Geef een reactie