Beatrice de Graaf, hoogleraar geschiedenis van internationale betrekkingen aan de Universiteit Utrecht, plaatst de notie van ‘transboundary crisis’ in historisch perspectief, vooral om eigentijds handelingsperspectief te bieden.
De Vereniging voor Bestuurskunde (VB) brengt een serie video’s uit, genaamd Special State of Science. In deze video’s gaan hoogleraren bestuurskunde in op de lessen die we kunnen trekken uit de Covid-19-crisis.
Als de huidige pandemie een ‘transboundary crisis’ is, hoe kun je dan ‘transboundary collaboration’ en vooral transnationale samenwerking mobiliseren om de crisis te managen? De Graaf laat zien dat er in het verleden vergelijkbare pandemieën heersten en dat toenmalige leiders daar anders mee omgingen. Napoleon, bijvoorbeeld, gold in militair opzicht lang als succesvol, maar hij leed grote verliezen als gevolg van ziektes. In 1799 werden zijn manschappen bij Jaffa getroffen door de builenpest en nam Napoleon de pest terug naar Frankrijk. Napoleon probeerde de daaropvolgende crisis in zijn eentje te managen, zonder veel resultaat. In 1815 veranderde dat, toen na het Congres van Wenen vier grote landen (Pruisen, Oostenrijk, Rusland en het Verenigd Koninkrijk) samen optrokken om ziektes als cholera te beheersen. Via netwerken van vertrouwen en de uitwisseling van informatie door gezanten kon een kleine groep landen, met veel dwang, de verspreiding van de ziekte controleren, onder meer door quarantainestations in te richten.
Vandaag de dag zien we beide patronen van crisismanagement. Er zijn leiders als Trump, Bolsonaro en Poetin die de crisis à la Napoleon proberen te bezweren. Aan de andere kant zien we groepen landen die samen optrekken (zoals bijvoorbeeld Duitsland en Frankrijk), informatie delen en gezamenlijk herstel proberen te realiseren. Dit is lastiger dan vroeger, omdat er minder dwang is, meer open media, meer samenzweringstheorieën en minder censuur, maar tegelijkertijd is de samenwerking hoopvol. Naast het vertrouwen en de informatiedeling kan burgerbetrokkenheid worden vergroot en speelt wetenschap een rol van betekenis.
*Zie OMOOC.nl voor colleges en webinars in tijden van de coronacrisis en de website van de Vereniging voor Bestuurskunde voor meer informatie over de Special State of Science reeks.
Geef een reactie