Coronavirus als zwarte zwaan

Crisisaanpak vereist

Het coronavirus zorgt voor crises in allerlei sectoren. Met een multidisciplinaire en integrale crisisaanpak kunnen alle scenario’s worden doordacht en maatregelen worden voorbereid.

Nu de eerste besmettingsgevallen ook Nederland bereikt hebben, is ook ons land in de ban van het coronavirus. Dit onbekende virus kan worden getypeerd als een Zwarte Zwaan: een plotselinge en onverwachte gebeurtenis met een wereldwijde impact, die leidt tot een ernstige maatschappelijke ontwrichting. Een zwarte zwaan betekent handelen in onzekerheid. Er is veel meer dat we niet weten, dan wat we wel weten. Bovendien is de situatie complex, moet snel worden geschakeld en moeten onder grote tijdsdruk besluiten worden genomen. Dat rechtvaardigt een crisisaanpak waar ook in andere Europese landen al voor is gekozen. Daarnaast is een specifiek kenmerk van een zwarte zwaan de ‘fear factor’. Angst speelt een belangrijke rol bij de bevolking, omdat het bepalend is voor het onderscheid tussen het coronavirus en de normale seizoengriep.

Multidisciplinair en integraal
Het coronavirus domineert al wekenlang de media. Wat opvalt is dat alleen specialisten uit de zorgsector duiding geven aan deze gebeurtenis. Virologen en artsen leggen uit wat het coronavirus is, dat we onze handen moeten wassen, dat we moeten niezen in de mouw, dat we al dan niet mondkapjes moeten dragen en hoe te handelen in geval van besmetting. Een herhaling van zetten en weinig nieuwe informatie. Inmiddels blijkt de crisissituatie van kleur te verschieten.

‘De tijd is rijp voor een multidisciplinaire en integrale aanpak’

Er is niet alleen sprake van een volksgezondheidscrisis, maar ook van een economische crisis (bedrijven hebben het moeilijk), een financiële crisis (dalende beurskoersen), de reisbranche die onder grote druk staat (Nederlanders in quarantaine tijdens vakantie) en evenementenorganisaties (Songfestival en Formule 1) die zich afvragen wat te doen. Er moeten veel vragen worden beantwoord die de zorgsector en het ministerie van VWS overstijgen. Daarom is de tijd nu rijp voor een multidisciplinaire en integrale aanpak en het activeren van een daartoe geëigende nationale en regionale crisisorganisatie.
Op rijksniveau is dat de Interdepartementale Commissie Crisisbeheersing (ICCB) als voorportaal van de Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCB). Daarnaast zal het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum (LOCC) te Driebergen op uitvoerend niveau moeten gaan coördineren. Op regionaal niveau zijn de 25 veiligheidsregio’s aan zet. Organisaties waarbinnen publiek- en private partijen onder leiding van het openbaar bestuur nauw samenwerken in de aanpak van deze crisis. De significante voordelen van deze crisisstructuur zijn een brede focus en afstemming tussen alle betrokken disciplines, het naadloos aansluiten op de Duitse en Europese crisisorganisaties en het richting geven aan heldere besluitvorming en effectieve communicatie met de bevolking.

Leer van het verleden
De pandemie scoort al jarenlang hoog in het risicoprofiel van Nederland. Stel dat we het coronavirus binnen afzienbare tijd onder controle krijgen, dan is het wachten op de volgende zoönotische infectieziekte die zich aandient. We moeten dan minder verrast zijn en ons daar in algemene zin beter op voorbereiden door middel van een nationaal pandemieplan en een pandemieplatform. Dit is een aanpak waarin scenario’s worden doordacht en maatregelen worden voorbereid voor alle sectoren van de samenleving. Precies de benadering die ook in 1999 is gekozen met het Millenniumplatform onder leiding van Jan Timmer. Het blijft blijkbaar lastig om geleerde lessen uit het verleden toe te passen in het heden.

Vond je dit artikel interessant? Lees alle artikelen van: Gert-Jan Ludden
Deel dit artikel

Er zijn nog geen reacties op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*