Geschiedenis toepassen om hedendaagse vraagstukken op te lossen. Dat is het doel dat universitair docent politieke geschiedenis Harm Kaal (Radboud Universiteit) en senior onderzoeker bij het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis Jelle van Lottum nastreven met hun Journal of Applied History, een internationaal wetenschappelijk tijdschrift dat ze vorige week presenteerden.
In een interview met de Volkskrant legt Kaal uit wat hij bedoeld met applied history, toegepaste geschiedenis. ‘Onze hedendaagse context stuurt de manier waarop we kijken, maar die context vormt ook een belemmering. Door naar de geschiedenis te kijken word je bewust van die hedendaagse context, en van de beperkingen van die context.’
Toegepaste geschiedenis heeft volgens Kaal een belangrijke meerwaarde voor beleidsmakers en politici. ‘Je kunt het verleden niet één-op-één toepassen in het heden, het is geen recept. Wij willen met het tijdschrift historische kennis gebruiken om reflectie te bieden. Zo kun je misschien juist de ideologische angel uit sommige discussie halen.’
‘Juist bij een ideologische geladen fenomeen kunnen historische parallellen behulpzaam zijn’
Kaal: ‘Je zou ook kunnen kijken naar zoiets als symboliek en representatie van macht. De manier waarom iemand als Trump zich presenteert, met bezit en familie, verschilt niet zoveel van de manier waarop Romeinse keizers dat deden. Kijk naar de Trump Tower en het het Domus Aureus, het gouden paleis van keizer Nero.’
‘Neem zoiets als de participatiemaatschappij,’ gaat hij verder. ‘Die wordt nu gepresenteerd als een nieuw fenomeen, maar als het gaat om de verhouding tussen staat en burger kun je voorbeelden vinden die teruggaan tot de late Middeleeuwen, het moment dat burgers zich lokaal gingen organiseren om bijvoorbeeld de waterhuishouding te regelen. Juist bij een ideologisch geladen fenomeen kunnen historische parallellen heel behulpzaam zijn. Het weekt je misschien los uit je hedendaagse perspectief.
