Zes tips tegen roest

De effecten en waarde van open data

Sinds de blog van Jan van Ginkel over zijn wegroestende open data gebruik ik zijn verhaal in veel van mijn gesprekken en toespraken over open data. Zijn blog biedt mij een mooie kapstok voor een genuanceerd verhaal over de effecten en waarde van open data.

Allereerst volop complimenten aan de gemeente Schiedam. Het opendata-portaal van Schiedam bevat 49 datasets met een zwaartepunt op 25 datasets van data die over de bevolking gaan. De data kunnen geraadpleegd worden in meerdere formaten en zijn goed te vinden met behulp van metadata. Als iemand mij nu zou vragen ‘Hoe moet ik beginnen met open data?’, dan zou ik zeggen: ‘Kijk naar https://www.schiedam.nl/opendata.’

En dat laatste legt dan meteen een belangrijk probleem bloot. Nog onvoldoende Nederlandse steden stellen open data beschikbaar zoals Schiedam dat doet. En andere steden stellen weer andere data beschikbaar dan die van Schiedam. Door deze problematiek is het voor een ontwikkelaar lastig om een goede toepassing te maken. Alleen een toepassing voor Schiedam ontwikkelen heeft een te klein potentieel afzetgebied om de toepassing winstgevend te maken. Dus ontwikkelaars kijken nog even de open data uit de boom voordat zij hiermee aan de slag gaan. Er is behoefte aan datasets die vanuit heel veel gemeenten beschikbaar zijn. Een portaal zoals in Schiedam beschikbaar is, kan een mooi startpunt zijn voor samenwerking tussen gemeenten om dezelfde datasets in meerdere gemeenten beschikbaar te krijgen. Een start zoals in Schiedam is dus onmisbaar!

Van Ginkel mag trots zijn op de belangrijke stappen die de gemeente Schiedam heeft gezet. De data zijn binnen de organisatie opgezocht en beschikbaar gesteld als open data. Een stap die er toe heeft geleid dat er over de eigen data is nagedacht. Er is nagedacht over de datakwaliteit, over de metadata en over het dataformaat. Die stappen zijn fundamenteel om je eigen data op orde te brengen en het werken met data binnen de overheid naar een hoger plan te brengen. Dit denken over data zal de komende jaren alleen maar toenemen. Het is niet toevallig dat één van de bouwstenen uit het essay van de NSOB De publieke waarde(n) van open data  is: ‘Van eenzijdige actie naar een maatschappelijk leerproces rondom open data’. Met zijn blog heeft Van Ginkel een mooi verwoorde stap gezet richting zo’n maatschappelijk leerproces, nog los van eventuele open data-toepassingen.

‘Het helpt als data te vinden zijn op data.overheid.nl!’

Over toepassingen van open data gesproken. Dat Jan van Ginkel geen toepassingen kent, betekent niet dat die er niet zijn. Zoals Peter Millenaar in een reactie schreef: ‘Jan van Ginkel gaat voorbij aan het interne effect van eigen open data en het gebruik van open data door de overheid zelf. Dat er geen (inzicht in de) afname is van de data wil niet zeggen dat het niks oplevert’. En daarbij komt nog dat veel Schiedamse data op andere manieren beschikbaar komen dan via het dataportaal van de gemeente Schiedam! Bijvoorbeeld weerinformatie, de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), plattegronden, file-informatie, verkeersbesluiten en vergunningen. Ik denk dat veel Schiedammers deze data met groot plezier gebruiken zonder zich bewust te zijn van het bestaan van open data.

Natuurlijk is het mooi als het gebruik van de Schiedamse data toeneemt en daar zou de gemeente iets aan kunnen doen. Het eerder gememoreerde NSOB-essay formuleert deze bouwsteen zo: ‘Van het openen van data naar coproductie van publieke waarde’. Zo kan de gemeente bijvoorbeeld in overleg treden met zijn inwoners over maatschappelijke vraagstukken zoals het voortbestaan van de bibliotheek. Een gesprek hierover kan beter ontstaan op basis van gezamenlijke inzichten, zoals de kosten van de bibliotheek. Of een gesprek tussen inwoners en gemeente over een verkeerscirculatieplan komt makkelijker los als de data omtrent verkeersstromen en luchtverontreiniging open beschikbaar zijn. Zelf de boer op met de data kan dus ook. En dan helpt het natuurlijk dat de Schiedamse data ook te vinden zijn op het landelijke data.overheid.nl!

‘Zelf de boer op met de data kan dus ook’

Het is wellicht een teleurstelling als er niet direct iets gebeurt met de data. Maar de gezette stappen zijn belangrijk voor een overheid en maatschappij die op een nieuwe, innovatieve manier met elkaar moeten samenwerken. Het beschikbaar stellen van meer open data helpt dan zeker. Jeroen van Spijk, wethouder in Haarlem, is iemand die daarvan overtuigd is. Hij schetste in zijn interview dat je moet vasthouden aan je visie. Hij wil dat Haarlem voorbereid is op de vraag naar real time open data. Hoe lang zal het duren voordat we zelfrijdende auto’s koppelen aan de open data van verkeerslichten om te weten of ze op rood of groen staan? Het is wel een kwestie van volhouden zegt hij. Van Spijk: ‘Er zit een investeringstijd in en die tijd moet je gewoon overbruggen’.

Samenvattend mijn tips voor meer (effectief) gebruik van open data:

1.  Werk samen met andere gemeenten
2.  Breng je eigen data op orde
3.  Kijk ook naar data over je gemeente die al landelijk beschikbaar is
4.  Registreer jouw open data-portaal op data.overheid.nl
5.  Publiceer meer open data
6.  Ga de boer op met je eigen data en laat zien wat je hebt!

 

Vond je dit artikel interessant? Lees alle artikelen van: Paul Suijkerbuijk
Deel dit artikel

Er zijn nog geen reacties op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*