crisissituatie

Crisisbeheersing staat bij scholen nog onvoldoende op de bestuurlijke agenda en bij toezichtsorganen is het ook geen gespreksthema. De kennis van de verantwoordelijke functionarissen schiet te kort en er wordt te weinig samengewerkt met hulpdiensten en het openbaar bestuur. Gek genoeg lijken parlementariërs, het ministerie van OCW en de onderwijs koepelorganisaties zich hier niet druk...

Veel van onze politiek-bestuurlijke leiders incompetent zijn als het gaat om crisisleiderschap. Bovendien is de huidige complexe crisisstructuur niet toegerust op een vroegtijdige en effectieve aanpak van ‘sluipende’ en grensoverschrijdende crises, betoogt Arjen Boin. Met name in deze tijd waarin we ons continu in een crisis lijken te bevinden, wijst hij er nog eens op...

Met stijgende verbazing en verontwaardiging hebben velen het parlementaire onderzoek over de toeslagenaffaire gevolgd. Dit schouwspel communiceerde een onthutsend beeld van een zieke, egocentrische bestuurs- en politieke cultuur, waarin belangen van burgers en samenleving tot een voetnoot zijn gedegradeerd. Helaas staat deze kwestie niet op zich. Tal van eerdere (parlementaire) onderzoeken laten eenzelfde beeld zien,...

Als de coronacrisis, de aardbevingsproblematiek, de toeslagenaffaire en de vluchtelingencrisis ons iets duidelijk maken is het wel dat onze bestuurders geen crisismanagers zijn. Ze polderen te veel, zijn zich veelal niet bewust van de urgentie van de zaak, communiceren vanuit de reputatiegedachte en zijn niet opgeleid om onder stressvolle omstandigheden de juiste besluiten te nemen....

Ervaringen uit het verleden wijzen uit dat je niet langer dan circa zes maanden effectief leiding kunt geven aan een complexe crisissituatie. Daarna raak je oververmoeid, raak je de focus kwijt, kom je in een tunnelvisie en overtuiging van het eigen gelijk en sta je niet meer open voor adviezen van derden. En dat is...

De overheidscommunicatie over het coronavirus en de beperkende maatregelen die daaruit voortkomen schiet tekort. Burgers krijgen vooral oneliners en gesimplificeerde informatie voorgeschoteld, stelt Cintia Stekelenburg in Het Vaccinatieboekje 2021; onderzoek naar overheidscommunicatie over coronamaatregelen, op platform O besproken door Robbert Coops. Te midden van de weer oplierende coronabesmettingen en de oplaaiende discussies over het dilemma...

Hoewel het te vroeg is de coronacrisis en de bestuurlijke reactie daarop volledig te evalueren, kunnen we wel al enkele lessen trekken. Lex Cachet bespreekt Lessen uit de coronacrisis: het jaar 2020, samengesteld door Vina Wijkhuis en Menno van Duin. ‘Zo’n langdurige crisis is moeilijk vol te houden, ook voor bestuurders.’ De coronacrisis die de...

De afgelopen maanden is de rijksoverheid in gesprek gegaan met de samenleving. Ruim 600 burgers, 128 bedrijven en maatschappelijke organisaties, 50 wetenschappers en 41 lokale bestuurders hebben met elkaar gesproken over hoe Nederland kan herstellen en vernieuwen na de coronacrisis. De resultaten hiervan zijn samengevat in dit perspectief. De resultaten uit de dialoog zijn, samen...

Rondom crises zijn grofweg drie scenario’s te schetsen: die van de acute fase, de chronische fase en het uitgangspunt dat er een nieuwe crisis zal komen. Victor Toom, Ruth Mampuys en Marianne de Visser beschrijven de scenario’s en bieden lessen en handvatten waarmee adviesraden zich beter kunnen voorbereiden op volgende crises. In februari van dit...

Nederland is goed in rampenbestrijding, maar slecht in crisisbeheersing. Dat stelt Gert-Jan Ludden in zijn boek Corona onthult systeemcrisis. ‘De overheid is onvoldoende in staat om complexe crises zoals de coronacrisis het hoofd te bieden. Haar institutioneel crisismanagement berust op achterhaalde en ondeugdelijke aannames en vooronderstellingen.’ Een mislukte vaccinatiestrategie, een – in de zomer van...

Ongeveer een jaar geleden, op 24 juni 2020, versoepelde het kabinet in versneld tempo de coronamaatregelen, ging collectief op reces en ontmantelde de crisisorganisatie. Dat bleek een cruciale misstap. We hebben gezien wat er daarna gebeurde. Een volgende coronagolf diende zich aan. We werden onaangenaam verrast en waren niet meer goed voorbereid. Tot medio mei...

We zijn een jaar onderweg en kunnen helaas niet anders dan concluderen dat het kabinet ernstig tekortschiet in de crisisaanpak. De coronacrisis is onmiskenbaar complex, maar juist dan verwacht je een consistent en slagvaardig leiderschap en geen zwalkend beleid, waarbij het lijkt of onze roergangers achterstevoren op de fiets zitten. Tunnelvisie, een onnavolgbare routekaart, een...

Je zou het bijna vergeten midden in de coronacrisis, die ons inmiddels al meer dan een jaar bezighoudt: er waren en zijn ieder jaar ook tal van kleinere en (middel)grote crises. Juist van die crises valt een hoop te leren. Lex Cachet bespreekt Lessen uit crises en mini-crises 2019, door Vina Wijkhuijs en Menno van...

De overheid is niet in staat gebleken om de coronacrisis adequaat het hoofd te bieden en moreel crisismanagement ontbreekt. Dat schrijft Gert-Jan Ludden in ‘Corona onthult systeemcrisis; een ontluistering voor de samenleving’, op platform O besproken door Robbert Coops. Adviseur crisisbeheersing Gert-Jan Ludden haalt in zijn nieuwe boek nogal wat overhoop. Zijn verwijten zijn niet...

Wie kijkt naar hoe de laatste jaren crisisbeheersing door de overheid zich heeft ontwikkeld, kan alleen maar constateren dat het steeds lastig lijkt te worden om de feiten leidend te laten zijn, zegt Ira Helsloot. Zodra een gebeurtenis het frame crisis heeft gekregen in de media, en daarmee in de politiek, is directe overheidsactie onvermijdelijk....

Het jaar 2020 stond en staat voor veel gemeenten vooral in het teken van de coronacrisis en het continueren van de gemeentelijke dienstverlening. De focus ligt daarbij heel erg op het nu, maar om nu de goede besluiten te nemen, moeten we juist ‘terug naar de toekomst’. Want door na te denken over mogelijke toekomsten,...

Ira Helsloot, hoogleraar Besturen van veiligheid aan de Radboud Universiteit, bestudeert hoe veiligheidsbeleid uitwerkt in de praktijk. De Vereniging voor Bestuurskunde (VB) brengt een serie video’s uit, genaamd Special State of Science. In deze video’s gaan hoogleraren bestuurskunde in op de lessen die we kunnen trekken uit de Covid-19-crisis. Als ‘implementatiebestuurskundige’ presenteert hij drie observaties...

Het kabinet werd in de aanpak van de coronacrisis al eerder bekritiseerd, omdat de focus te veel lag op de problematiek van de intensive care bedden, waardoor andere relevante aandachtsgebieden werden veronachtzaamd. Nu het aantal IC-patiënten drastisch is teruggelopen en het aantal nieuwe besmettingsgevallen beperkt is, maakt het kabinet opnieuw een cruciale inschattingsfout, door eind...

Roland Bal, hoogleraar Bestuur & beleid van de gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit, laat zien dat de aanpak van Covid-19 ons met een hoge mate van onzekerheid confronteert.  De Vereniging voor Bestuurskunde (VB) brengt een serie video’s uit, genaamd Special State of Science. In deze video’s gaan hoogleraren bestuurskunde in op de lessen die we...

Martijn van der Steen, hoogleraar bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en adjunct-directeur van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB), verkent hoe overheden met radicale onzekerheid om kunnen gaan. De Vereniging voor Bestuurskunde (VB) brengt een serie video’s uit, genaamd Special State of Science. In deze video’s gaan hoogleraren bestuurskunde in op de lessen...

Caspar van den Berg, hoogleraar bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, reflecteert op de vraag of Covid-19 een bestuurlijke game changing reset kan zijn, aan de hand van zijn eigen onderzoekslijnen.  De Vereniging voor Bestuurskunde (VB) brengt een serie video’s uit, genaamd Special State of Science. In deze video’s gaan hoogleraren bestuurskunde in op de lessen die...

Zeger van der Wal, bijzonder hoogleraar bestuurskunde op de Ien Dales Leerstoel aan de Universiteit Leiden, gaat in op de wijze waarop overheidsmanagers opereren in een zogenoemde ‘VUCA-world’, een wereld vol van ‘volatility, uncertainty, complexity’ en ‘ambiguity’.  De Vereniging voor Bestuurskunde (VB) brengt een serie video’s uit, genaamd Special State of Science. In deze video’s...

De coronacrisis is, zeer begrijpelijk, in het publieke en politieke debat vooral een gezondheidskwestie met grote economische gevolgen. Maar het is ook een maatschappelijke kwestie van ongeëvenaarde omvang. Het dagelijks leven is bijna tot stilstand gekomen. Dat doet iets met families en buurten. Het doet iets met de verhoudingen tussen overheid, bedrijven en burgers en...

Het coronavirus is een unieke historische gebeurtenis, maar door de vele overeenkomsten met eerdere crises kunnen we sneller en beter reageren dan voorheen. Dat geldt ook voor de bestuurlijke reactie, die aantoont dat we veel vooruitgang hebben geboekt, betoogt Lex Cachet. Voor iedereen zijn het bijzondere tijden. Niemand die nu leeft, kan zich heugen dat...

In tijden van crisis vervult de communicatie van overheidsvertegenwoordigers een belangrijke rol. Wat wordt er precies van hen verwacht? Met de uitbraak van het coronavirus staat de overheid voor een ongekend complexe opgave. Ook op platform O willen wij hier aandacht aan besteden. Dat doen we in een reeks artikelen getiteld 'De overheidsdienaar in tijden...

De problematiek van de klimaatverandering is sluimerend, complex en onderschatting ligt op de loer. Als je vindt dat iets een (potentiële) crisis is, handel daar dan ook naar en hanteer daarbij een gerichte crisisaanpak. Iedereen zal daarvan de vruchten plukken. Deze zomer was het goed raak. Er werd een recordtemperatuur gemeten in de gemeente Gilze...

Wat hebben aardbevingen, rioleringen en telemetrie met elkaar  te maken? Voor Boudewijn van Baal, adviseur bij de gemeente Eemsmond is dat duidelijk. De ondergrondse infrastructuur, en dan vooral rioleringen, wordt gemonitord door middel van telemetrie. En omdat de gemeente Eemsmond een van de gemeenten in het aardbevingsgebied is, vroeg hij zich af wat de consequenties...

De flamboyante minister van Financiën van Griekenland Yanis Varoufakis (zie foto) speelde in 2015 een cruciale rol tijdens de Griekse schuldencrisis. Terwijl hij slechts 162 dagen minister was, was hij in die periode niet van de televisie en de voorpagina's van kranten weg te slaan. Wat we zagen waren intense en intensieve onderhandelingen op leven...

Het verval der instituties is zichtbaar. Er is weinig vertrouwen meer in de politiek en de kabinetsformatie neemt inmiddels cabareteske vormen aan. Kerkelijke organisaties hebben aan gezag ingeboet. Banken, verzekeraars en woningcorporaties zijn van hun voetstuk gevallen en de riante salarissen en bonussen in de top van de bestuurslagen stuiten op veel weerstand binnen de...